NASZA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA- INDEKS ZUCHORY
W walce z pandemią dużą uwagę przywiązuje się do przestrzegania szczególnej higieny, dbania o odporność organizmu, zachowania zdrowego stylu życia (odżywianie, sen itp.) oraz utrzymania sprawności fizycznej.
Czym jest sprawność fizyczna? Dlaczego w pierwszej kolejności zostały otwarte parki, lasy z rekomendacją dbania o sprawność fizyczną.
Sprawność fizyczna jest zależna od wielu czynników: od wieku, płci, stanu zdrowia, uzdolnień i umiejętności ruchowych, budowy ciała, trybu życia, poziomu rozwoju zdolności motorycznych, motywacji, siły woli itp. Jest to właściwość bardzo indywidualna, która się zmienia w ciągu życia człowieka. Pod pojęciem sprawności fizycznej rozumiemy zdolności motoryczne (siła, szybkość, wytrzymałość itd.), a także reakcje organizmu na różnego rodzaju wysiłki fizyczne. Sprawność ta służy różnym celom: zwiększeniu aktywności fizycznej, unikaniu chorób, wydolności w życiu codziennym, wydajności w pracy, zachowaniu zdrowia psychicznego, zachowaniom społecznym.
Jak sprawdzić czy nasza sprawność fizyczna jest na właściwym poziomie?
Służą temu wszelkiego rodzaju testy za pomocą, których można określić poziom określonych zdolności motorycznych. Jednym z najbardziej znanych jest Indeks Sprawności Fizycznej Krzysztofa Zuchory.
Próby w nim zawarte zostały wybrane z wielu innych testów, a niektóre zmodyfikowane, tak aby można je wykonać w każdych warunkach, bez użycia skomplikowanej aparatury pomiarowej. Test ten może być wykorzystany do oceny własnej sprawności fizycznej, także poza szkołą ze względu na łatwość wykonania poszczególnych prób. Ćwiczenia w nim zawarte mogą wykonywać ludzie zdrowi, bez względu na wiek i poziom sprawności fizycznej.
Indeks Sprawności Fizycznej składa się z 6 prób:
- próby szybkości- szybki bieg w miejscu przez 10 sek. z wysokim unoszeniem kolan i klaśnięciem pod uniesioną nogą, liczymy liczbę klaśnięć.
- próby skoczności- skok w dal z miejsca, odległość mierzy skaczący własnymi stopami. (wynik zaokrągla się do “całej stopy”)
- próby siły ramion- zwis na drążku (może być np. gałąź), wykonywanie ćwiczeń o narastającym stopniu trudności (patrz tabela).
- próby gibkości- stanie w pozycji na baczność, wykonanie ciągłym powolnym ruchem skłonu tułowia w przód bez zginania nóg w kolanach.
- próby siły mięśni brzucha- leżenie tyłem, uniesienie NN tuż nad podłożem, wykonywanie jak najdłużej ćwiczenia – “nożyce poprzeczne”.
- próby wytrzymałości- bieg ciągły – dwa warianty przeprowadzenia próby: bieg w tempie około 120 kroków na minutę – mierzymy czas biegu, bieg na odległość – mierzymy przebiegnięty dystans.
Punktacja w poszczególnych próbach.
Szybkość
Dziewczęta | Chłopcy | Punkty |
12 klaśnięć | 15 klaśnięć | minimalny 1 pkt |
16 klaśnięć | 20 klaśnięć | dostateczny 2 pkt |
20 klaśnięć | 25 klaśnięć | dobry 3 pkt |
25 klaśnięć | 30 klaśnięć | bardzo dobry 4 pkt |
30 klaśnięć | 35 klaśnięć | wysoki 5 pkt |
35 klaśnięć | 40 klaśnięć | wybitny 6 pkt |
Skoczność
Dziewczęta | Chłopcy | Punkty |
5 stóp | 5 stóp | minimalny 1 pkt |
6 stóp | 6 stóp | dostateczny 2 pkt |
7 stóp | 7 stóp | dobry 3 pkt |
8 stóp | 8 stóp | bardzo dobry 4 pkt |
9 stóp | 9 stóp | wysoki 5 pkt |
10 stóp | 10 stóp | wybitny 6 pkt |
Siła ramion
Dziewczęta | Chłopcy | Punkty |
zawis na wyprostowanych rękach, wytrzymanie 3 sek. | zawis na wyprostowanych rękach, wytrzymanie 5 sek. | minimalny 1 pkt |
zawis na wyprostowanych rękach, wytrzymanie 10 sek. | zawis na wyprostowanych rękach, wytrzymanie 10 sek. | dostateczny 2 pkt |
zawis na jednej ręce, wytrzymanie 3 sek. | zawis na wyprostowanych rękach, podciągnięcie się oburącz, tak aby głowa była wyżej niż drążek, wytrzymanie 3 sek. | dobry 3 pkt |
zawis na jednej ręce, wytrzymanie 10 sek. | zawis na wyprostowanych rękach, podciągnięcie się oburącz, tak aby głowa była wyżej niż drążek, wytrzymanie 10 sek. | bardzo dobry 4 pkt |
zawis na wyprostowanych rękach, podciągnięcie się oburącz, tak aby głowa była wyżej niż drążek, wytrzymaj 3 sek. | zawis, podciągnięcie się oburącz, wolne opuszczenie jednej ręki, wytrzymanie 10 sek. | wysoki 5 pkt |
zawis, podciągnięcie się | zawis, podciągnięcie się | wybitny 6 pkt |
Gibkość
Dziewczęta | Chłopcy | Punkty |
chwyt oburącz za kostki | chwyt oburącz za kostki | minimalny 1 pkt |
dotknięcie palcami obu rąk palców stóp | dotknięcie palcami obu rąk palców stóp | dostateczny 2 pkt |
dotknięcie palcami obu rąk podłoża | dotknięcie palcami obu rąk podłoża | dobry 3 pkt |
dotknięcie wszystkimi palcami (obu rąk) podłoża | dotknięcie wszystkimi palcami (obu rąk) podłoża | bardzo dobry 4 pkt |
dotknięcie dłońmi podłoża | dotknięcie dłońmi podłoża | wysoki 5 pkt |
dotknięcie głową kolan | dotknięcie głową kolan | wybitny 6 pkt |
Siła mięśni brzucha
Dziewczęta | Chłopcy | Punkty |
10 sek | 30 sek | minimalny 1 pkt |
30 sek | 1 min. | dostateczny 2 pkt |
1 min. | 1,5 min. | dobry 3 pkt |
1,5 min. | 2 min. | bardzo dobry 4 pkt |
2 min. | 3 min. | wysoki 5 pkt |
3 min. | 4 min. | wybitny 6 pkt |
Wytrzymałość
Dziewczęta | Chłopcy | Punkty |
1 min. 200 m | 2 min. 400 m | minimalny 1 pkt |
3 min. 500 m | 5 min. 1000 m | dostateczny 2 pkt |
6 min. 1000 m | 10 min. 2000 m | dobry 3 pkt |
10 min. 1500 m | 15 min. 2500 m | bardzo dobry 4 pkt |
15 min. 2000 m | 20 min. 3000 m | wysoki 5 pkt |
20 min. 2500 m | 30 min. 4000 m | wybitny 6 pkt |
Suma punktów uzyskanych we wszystkich próbach pozwala określić poziom sprawności fizycznej dla danej grupy wiekowej. Każdy ćwiczący może na bieżąco porównać własne wyniki z osiągnięciami innych. Wykonywanie ćwiczeń indeksu może być elementem współzawodnictwa w rodzinie, ponieważ punktacja i normy zastosowane w nim pozwalają na porównywanie osiągnięć człowieka dorosłego i dziecka.
Ocena uzyskanych punktów w stosunku do wieku ćwiczących.
Wiek ucznia | Minimalna | Dostateczna | Dobra | Bardzo dobra | Wysoka | Wybitna |
6 lat7 lat8 lat 9-10 lat 11-12 lat 13-15 lat 16-18 lat 19-25 lat |
56
6 6 6 6 6 6 |
89
10 11 11 12 12 12 |
1112
13 15 16 17 18 18 |
1415
17 19 20 22 23 24 |
1718
21 23 25 27 28 30 |
2022
25 27 29 31 33 35 |
A na jakim poziomie jest Wasza sprawność fizyczna?…
Linki do stron z instrukcją przeprowadzenia Indeksu K. Zuchory
http://scholaris.pl/zasob/109768
https://prezi.com/xdkf2uqd8ujz/indeks-sprawnosci-fizycznej-zuchory/
Barbara Jóźwik- Przednowek
Tadeusz Dziechciarz
Mirosław Partyka